Eén van de betekenissen van het woord magisch is: “sterke beïnvloeding uitstralend”. Dat vind ik een mooie definitie want dat is precies wat empathie tonen doet; het vergroot jouw invloed aanzienlijk. Als leider is het interessant want het biedt jouw de mogelijkheid om het in te zetten om mensen aan je te binden. Het is één van de emotionele eigenschappen die tot je EQ behoort en naast één van de meeste invloedrijke ook misschien wel één van de lastigste om te tonen in je rol als leider. Waarom?

Omdat empathie van je vraagt dat je je verdiept in de ander, dat je je eigen perspectief (tijdelijk) verlaat om je te verplaatsen in de ander. En naast dat we in een erg individualistische maatschappij leven, valt het als leider, op een plek van status en invloed, lang niet altijd mee dat goed te doen. Het vraagt iets van jezelf geven en een bepaalde kwetsbaarheid op te zoeken. Maar het levert dan ook hele waardevolle resultaten op.

Drie soorten empathie

Wist je dat een van de grondleggers van EQ, Daniel Goleman, drie soorten empathie onderscheidt? In dit artikel bespreken we de drie vormen die empathie kan aannemen, wat ze opleveren en voorbeelden van hoe jij ze in je leiderschap kunt toepassen. Ik vind het wel treffend dat je er bijna een soort verdieping of niveau’s in kunt ontdekken.

Cognitieve empathie

De eerste soort is wat ik cognitieve empathie noem; dit gaat om het vermogen om de wereld door de ogen van iemand anders te bekijken. Je zou het ook de makkelijkste vorm kunnen noemen, het gaat om begrip tonen voor de belevingswereld van een ander. Dit vermogen helpt je om snel af te stemmen of je aan te passen aan de manier van communiceren van de ander of de regels van een bepaalde omgeving of cultuur.

Mensen die dit goed kunnen, zullen makkelijk ‘rapport maken’ met iemand; weten hoe ze moeten aansluiten op de ander. Leiders die dit goed beheersen krijgen ook vaak veel gedaan bij hun ondergeschikten.

Cognitieve empathie is communiceren van hoofd-tot-hoofd

Een leider die een medewerker nieuwe instructies geeft, zal zich moeten kunnen inleven in wat de medewerker nodig heeft en wat deze nieuwe informatie voor hem betekent. Door cognitief empathisch gedrag kan hij niet alleen de juiste instructies overbrengen, maar zijn instructies zo afstemmen dat de medewerker er meteen succesvol mee aan de slag kan.
headtohead

Emotionele empathie

De tweede soort van empathie zou je emotionele empathie kunnen noemen. Hierbij gaat de connectie met de ander dieper. Je gaat verbinding maken op emotioneel niveau en daarbij is je hele lijf betrokken. Dat wil zeggen dat je natuurlijk eerst ‘in touch’ moet zijn met je eigen emoties en reacties. Vanuit daaruit ‘tune’ je als het ware in op de gezichtsuitdrukking, stem en non-verbale communicatie van iemand anders en gaat ze bijna als vanzelf spiegelen. Er ontstaat een soort ‘voelbare’ harmonie. Het doet me denken aan de meest prachtige definitie die ik ooit hoorde van empathie: “Jouw pijn in mijn hart voelen”. Deze vind ik hier erg goed bij passen. Je kunt voelen wat de ander voelt en gebruikt dat om samen verder te komen.

Emotionele empathie is communiceren van lijf-tot-lijf

Het type afstemming dat hoort bij deze empathie, wordt vaak in verband gebracht met de energie die herkenbaar is tussen levenspartners. Dat schrikt misschien wat af. Dat type relatie wil je toch niet met iedereen op je werk?! Toch heeft het ook een plek binnen het zakelijk domein. Ook voor goede samenwerkingsverbanden, partnerschappen en aansturing is meer dan alleen maar een connectie van hoofd-tot-hoofd nodig. Het gaat om afstemming en dan met name de diepte daarvan. Je moet elkaar kunnen voelen om meer te bereiken! Daar zit dus een emotioneel component in.
De magie van empathie

Empathie in actie!

De derde soort van empathie brengt een heel belangrijk element in beeld; actie! Daniel Goleman noemt dit ‘emphatic concern’; ofwel empathische bezorgdheid. Deze eigenschap leidt ertoe dat er een verbinding van hart-tot-hart wordt gelegd. Er ontstaat een diep gevoel van zorg en vertrouwen naar elkaar toe. Het blijft niet bij passieve of afstandelijke bezorgdheid, sterker nog de betrokkenheid is juist het hoogst. Het actie-element zit hem erin dat de ander zich in beweging gezet voelt. Je hebt hem of haar letterlijk in het hart geraakt en er komt energie los!

Empathische bezorgdheid is communiceren van hart-tot-hart

Als leider kun je je mensen een gevoel van steun geven; je geeft ze de zekerheid dat je er voor ze bent en dat motiveert enorm. Het zet aan tot net dat stapje extra, in het volste vertrouwen dat er iemand achter ze staat die hun inzet waardeert.

heart bw

Kun je zien hoe de magie van empathie jouw leiderschap enorm kan versterken? En dat is pas een van de vele emotionele vaardigheden die je kunt inzetten om jouw (verander)doelen te bereiken. Meer weten? Je bent van harte welkom om met me te bespreken wat jouw uitdagingen zijn en ik neem je graag mee in hoe emotiemanagement ook voor jou het verschil kan maken.

Ja, ik wil ook magie